Επιστροφή στο σχολείο:

Η επιστροφή στο σχολείο είναι μία περίοδος γεμάτη ενθουσιασμό αλλά και άγχος για όλα τα παιδιά και τους εφήβους. Για τους αυτιστικούς μαθητές η μετάβαση αυτή μπορεί να συνοδεύεται απο μεγαλύτερες προκλήσεις, λόγω αλλαγών στη ρουτίνα, στις αισθητηριακές απαιτήσεις και στις κοινωνικές προσδοκίες. Η νευροεπιβεβαιωτική προσέγγιση μας υπενθυμίζει ότι ο αυτισμός δεν είναι έλλειμμα που πρέπει να διορθωθεί, αλλά μία διαφορετική νευρολογική οργάνωση που αξίζει σεβασμό, κατανόηση και αποδοχή.

Τι χρειάζεται να προσέξουν οι εκπαιδευτικοί:

Αποδοχή της μοναδικότητας: Η κάθε μαθήτρια και μαθητής έχει το δικό του τρόπο μάθησης, επικοινωνίας και συμμετοχής. Η αυθεντικότητα του παιδιου είναι προτεραιότητα, όχι η συμμόρφωση σε στερεότυπα.

Επικοινωνία χωρίς πίεση: Ορισμένα παιδιά μπορεί να μην χρησιμοποιούν προφορικό λόγο ή να χρειάζονται εναλλακτικά μέσα, όπως εικόνες , σύμβολα, τάμπλετ. Ο σεβασμός σε αυτόν τον τρόπο επικοινωνίας είναι θεμελιώδης. Είναι σημαντικό να εμπλέκεται σε αυτή τη διαδικασία τόσο ο /η ειδικός -ή παιδαγωγός όσο και ο δάσκαλός ή καθήγητης γενικής.

Κατανόηση των αισθητηριακών αναγκών: Ο έντονος θόρυβος, τα φώτα, οι μυρωδιές μπορεί να προκαλέσουν δυσφορία. Υπάρχη ανάγκη ενημέρωσης και εκπαίδευσης όλης της σχολικής κοινότητας για την καλύτερη κατανόηση των αναγκών των αυτιστικών μαθητών, έτσι ώστε το σχολείο να αποτέλει ένα πλαίσιο ασφάλειας και θετικών εμπειριών για κάθε μαθητή.

Πώς μπορούν να νιώσουν καλύτερα οι αυτιστικοί μαθητές:

Όταν οι ενήλικες αναγνωρίζουν τις δυνάμεις τους, όπως η δημιουργικότητα, η μνήμη, η ακρίβεια, τα ξεχωριστά ενδιαφέροντα. Υπάρχει ανάγκη σύνδεσης. Η σύνδεση όμως δεν δημιουργείται με έναν νευροτυπικό τρόπο. Με άλλα λόγια, μπορεί ο εκπαιδευτικός να προσδοκά από τον αυτιστικό μαθητή να συνδεθεί μαζί του όπως ένας νευροτυπικός μαθητής, αλλά αυτό δεν συμβαίνει. Χρειάζεται ο εκπαιδευτικός να δημιουργήσει χώρο, να αποστασιοποιηθεί από τις κοινωνικές προσδοκίες - στερέοτυοπα και να παρατηρήσει τα ξεχωριστά ενδιαφέροντα και έτσι να δημιουργήσει γέφυρες για σύνδεση με τον αυτιστικό – ή μαθητή – τριά του.

Όταν ενθαρρύνονται να συμμετέχουν με τρόπους που ταιριάζουν σε αυτούς, χωρίς να πιέζονται να “ταιριάξουν”. Όταν δημιουργήσεις ως εκπαιδευτικός τη γέφυρα σύνδεσης και τους δώσεις τη δυνατότητα να είναι ο εαυτός τους τότε συμβαίνει κάτι που μέσα του έχει πολλή δύναμη, πολλή εμπιστοσύνη. Το να μάθουν να αγαπούν τον εαυτό τους και να συνδέονται με αυτόν είναι το μεγαλύτερο θεμέλιο για να αναπτύξουν πίστη και αυτοπεποίθηση και μία θετική είκονα για τον εαυτό τους που θα τους βοηθήσει στην αυτονομία τους. Ακούγεται εύκολο, αλλά σε μία κοινωνία που όλα βασίζονται στην νευροτυπική ματιά είναι κάτι απαιτητικό. Και αυτό διαπιστώνεται εύκολα στην καθημερινότητα .

Όταν έχουν την αίσθηση ότι η μοναδικότητα τους είναι αποδεκτή και σεβαστή. Αυτό είναι από τα μεγαλύτερα στοιχήματα της ελληνικής κοινωνίας. Δεν είναι ένα ζήτημα ατομικό αλλά συστημικό. Και εδώ σκέφτομαι πώς μπορούμε να δημιουργήσουμε σχολεία φιλικά στο αυτιστικό βίωμα του κάθε ατόμου. Αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα όχι απλά υποχρέωση. Είναι αυτές οι μικρές κινήσεις που γίνονται μεγάλες και υποστηρικτικές , είναι οι λίγοι άνθρωποι που γίνονται πολλοί και έτσι επιτυγχάνονται μικρές μετακινήσεις.

Η επιστροφή στο σχολείο για τους αυτιστικούς μαθητές μπορεί να αποτελέσει μία θετική εμπειρία, εφόσον το περιβάλλον είναι υποστηρικτικό και οι εκπαιδευτικοί υιοθετούν μία νευροεπιβεβαιωτική στάση. Δεν χρειάζεται να αλλάξει το παιδί για να “χωρέσει” στο σχολείο, χρειάζεται το σχολείο να γίνει πιο ευέλικτο για κάθε παιδί.

Βιβλιογραφία:

• White, J., Mahony, C., Keen, D,& Trembath, D. (2023). Creating Inclusive Schools for Aytistic Students.

• Chen, Y., Lucas, R., Walton, K.M., &Simpson, A. (2024). School based interventions for autistic pupils social inclusion.

• Hutson, J., &McGinley., J. (2023) Neuroaffirmative approaches to extended reality.

Κωνσταντίνα Μπαλατσούκα

Ψυχολόγος MSC

Οικογενειακή Ψυχοθεραπεύτρια

Τηλέφωνα Επικοινωνίας:

6985977944 - 2431028858

Email: info@siniparxis.gr

ΣΥΝΥΠΑΡΞΙΣ: Κολοκοτρώνη 29 Α, Τρίκαλα